Sosyal Ağlarda Paylaşım ve Beğenilerin Hukuki Yükümlülükleri
İnternet ortamında, sosyal ağlarda bir içeriğin paylaşılması ve sonrasında söz konusu içeriğin diğer kullanıcılar tarafından tekrar paylaşılması “RT” veya beğenilmesi “FAV” “like” hukuki açıdan doğurduğu sonuçlar bakımından günümüzde çok tartışılmaktadır. Konuyu ikiye ayırarak incelemek gerekmektedir. Mevcut içeriğin tekrar paylaşımda bulunulması “RT” veya beğenilmesi “like” eylemleri teknik olarak birbirinden farklıdır. Haliyle hukuki olarak ortaya çıkardığı sonuçlarda farklı olacaktır.
Bir diğer husus ise hukuka aykırı içeriğin bir kimse tarafından paylaşılması eylemidir. Şayet bu paylaşım o kullanıcı tarafından yapılıyor ise her şekilde söz konusu içerikten o kişi sorumlu olacaktır. (5651 md. 4/1; İçerik sağlayıcı, internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten sorumludur.)
Konusu suç teşkil eden ve internet ortamında paylaşıma sunulmuş bir içeriğin bir başka kullanıcı tarafından tekrar sosyal ağlarda paylaşılması halinde ise sorumluluk hali gerek öğretide gerekse uygulamada hayli tartışmalıdır. TCK 20. Md gereğince “Ceza sorumluluğu şahsidir. Kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz.” hükmü yer almaktadır. Yine 5651 sayılı internet ortamındaki yayınlara ilişkin Kanun’un 4/2. Maddesi gereğince “İçerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı başkasına ait içerikten sorumlu değildir. Ancak, sunuş biçiminden, bağlantı sağladığı içeriği benimsediği ve kullanıcının söz konusu içeriğe ulaşmasını amaçladığı açıkça belli ise genel hükümlere göre sorumludur.” Şeklinde bir düzenleme bulunmaktadır. Söz konusu madde metninin ikinci cümlesi maalesef muğlak ve yoruma açık düzenlenmiştir. Madde metni ana kural olarak bir başkasına ait içeriğe bağlantı verilmesi(paylaşılması) halinde sorumlu olunmayacağını açıkça belirtmiştir. Maddenin devamında ise bu eylemin istisnası düzenlemiştir. 5651 sayılı Kanun’un Yönetmeliği’ne baktığımızda ise söz konusu madde hakkında yine benzer cümleler yer aldığından bize yol göstermemektedir. Bu durumda; internet ortamında paylaşıma sunulmuş hukuka aykırı bir içeriğin bir başkası tarafından tekrar paylaşılması halinde içeriğin benimsenmesi ve diğer kullanıcıların söz konusu içeriğe ulaşmasının amaçlanıp amaçlanmadığı irdelenmelidir. Fakat sosyal ağlarda sadece bir içeriği paylaşan bir kullanıcının bu iradeyi amaçlayıp amaçlamadığı nasıl tespit edileceği hayli tartışmalıdır. Öğretide bir kullanıcının sosyal ağ hesabına –retweet, paylaşımlarım- benimsememekteyim şeklinde bir şerh düşmesi sorumluluktan kurtulacağı şeklinde yorumlanmaktadır.
Tüm bu yukarıda belirttiğim kanuni düzenlemeler ışığında fikrimce; konusu suç teşkil eden bir içeriğin bir başka kullanıcı tarafından tekrar paylaşılması salt ceza hukuku anlamında özellikle cezaların şahsiliği ilkesi gereğince sorumluluk teşkil etmeyecektir. Ancak doktrinde ve bazı mahkeme uygulamalarında bunun aksi yönünde görüşler ve kararlar olduğunu belirtmekte yarar vardır.
Tazminat hukuku açısından ise sosyal ağlarda bir başkası tarafından paylaşılan hukuka aykırı bir içeriğin, bir başka kullanıcı tarafından tekrardan paylaşılması neticesinde şayet hakları ihlale uğrayan gerçek ve/veya tüzel kişiler var ise yukarıda belirtilen ihtimaller dahilinde paylaşımda(RT) bulunan kullanıcılar hukuki açıdan genel hükümlere göre sorumlu olabilecektir.
Hukuka aykırı bir içeriğin bir başka kimse tarafından beğenilmesi eylemi ise teknik olarak bir paylaşma olmayacağı için mevcut kanunlarımız gereğince herhangi bir hukuki sorumluluğu bulunmayacaktır. Bir başka ifade ile bir kişinin konusu suç teşkil eden bir içeriği beğendiğini belirtecek bir takım yöntemler kullanması (teknik olarak paylaşma olmaması) kaydı kanımca hukuka aykırılık teşkil etmeyecektir. Ancak hemen belirtmek gerekir ki “TCK 215 gereğince “İşlenmiş olan bir suçu veya işlemiş olduğu suçtan dolayı bir kişiyi alenen öven kimse, iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır”. Şeklinde bir hüküm bulunmaktadır.
Fakat işlenmiş olan bir suçun sosyal ağlar vasıtası ile beğenilmesi eylemi kanımca “alenen övme” teşkil etmeyeceği ve/veya çok zorlama bir yorum olacağı için mevcut maddenin bu halde uygulanamayacağı kanaatindeyim.
Bu yazı http://internethukuku.net/facebook-ve-twitterda-konusu-suc-teskil-eden-icerigin-paylasilmasi/ sitesinde roportaj olarak yayınlanmıştır.
Av. F. Ünsal Özmestik Kemerburgaz/Göktürk